डेबिट कार्ड
एखाद्या खात्याशी जोडलेले डेबिट कार्ड हरवले, चोरीला गेले किंवा खराब झाले तर त्याच खात्यावर दुसरे डेबिट कार्ड सापडते. मात्र, •यासाठी काही फी भरावी लागते. डेबिट कार्ड चोरीला गेले किंवा हरवले तर ते तत्काळ ब्लॉक करावे.
डेबिट कार्ड हे पेमेंट कार्ड आहे. त्याच्या मदतीने बँक खात्यातून पैसे काढता येतात. डेबिट कार्डला सामान्य भाषेत एटीएम कार्ड असेही म्हणतात. ते ग्राहकाच्या बचत खात्याशी जोडलेले आहे. डेविट कार्डचा वापर वस्तू किंवा सेवा डिजिटल पद्धतीने खरेदी करण्यासाठी देखील केला जाऊ शकतो. डेबिट कार्ड तुमच्यासोबत रोख रक्कम घेऊन जाण्याची गरज दूर करतात. डेबिट कार्डसोबत पिन (वैयक्तिक ओळख क्रमांक) देखील ठेवला जातो. या पिनसह किंवा त्याशिवाय डेबिट कार्ड वापरून खरेदी करता येते; परंतु एटीएममधून पैसे काढणे पिनशिवाय करता येत नाही.
डेबिट कार्डसमध्ये सामान्यतः दररोज खरेदीची मर्यादा असते म्हणजेच एखादी व्यक्ती डेबिट कार्डद्वारे एका विशिष्ट मर्यादेपेक्षा जास्त खरेदी करू शकत नाही. याशिवाय डेबिट कार्डमधून पैसे काढण्याच्या बाबतीतही रोजची मर्यादा आहे. या दोन्ही मर्यादा प्रत्येक बँकेनुसार आणि वेगवेगळ्या प्रकारच्या डेबिट कार्डासह बदलतात. व्यवहारांची संख्या डेबिट कार्ड ज्या बँकेचे आहे त्याच बँकेच्या एटीएममधून झालेल्या व्यवहारांची संख्या ही इतर बँकांच्या एटीएममधून झालेल्या व्यवहारांपेक्षा जास्त आहे. हे आकडे ओलांडल्यास शुल्क भरावे लागेल. जर तुम्ही एटीएममधून डेबिट कार्डद्वारे पैसे काढत असाल आणि खात्यात पुरेसे पैसे शिल्लक नसतील तर शुल्क आकारले जाऊ शकते.
एटीएम कार्ड म्हणजे काय? : वास्तविक, एटीएम कार्डचे मुख्य कार्य केवळ एटीएममधून पैसे काढणे आहे. यामध्ये तुम्ही एटीएम पीनद्वारे एटीएम मशिनमध्ये कार्ड टाकून पैसे काढता. ते तुमच्या बँक खात्याशी जोडलेले आहे; परंतु तुम्ही त्यातून फक्त पैसे काढू शकता. याद्वारे तुम्ही पैसे काढण्याशिवाय दुसरे काहीही करू शकत नाही. यासह तुम्ही ओव्हरड्राफ्ट सुविधा देखील वापरू शकत नाही.
डेबिट कार्ड म्हणजे काय? : त्याचबरोबर डेबिट कार्डद्वारे अनेक गोष्टी करता येतात. याद्वारे तुम्ही पैसे काढू शकता, बिल भरू शकता, ऑनलाइन आणि ऑफलाइन माध्यमातून व्यवहार करू शकता आणि एका बँकेतून दुसऱ्या बँकेत पैसे हस्तांतरित करू शकता. आता बहुतांश बँका ग्राहकांना डेबिट कार्ड देत असल्या, तरी फार कमी बँकांनी एटीएम कार्डची प्रथा सोडली आहे. हे तुमच्या बचत किंवा चालू खात्याशी जोडलेले आहेत, ज्याद्वारे तुम्ही अनेक प्रकारचे बँकिंग व्यवहार करू शकता. डेबिट कार्ड वापरताना लक्षात ठेवण्याच्या गोष्टी
१. एटीएम किंवा पीओएस मशीनवर एटीएम कार्ड वापरताना सावध राहा. २. •पिन किंवा कार्ड तपशील कधीही शेअर करू नका. ३. तुमच्या कार्डवर पिन कधीही लिहू नका. ४. कार्ड तपशील किंवा पिन विचारणाऱ्या टेक्स्ट मेसेज, ई-मेल किंवा कॉलला प्रतिसाद देऊ नका.
डेबिट कार्डवरील १६ अंकी क्रमांकाचा अर्थ काय? : डेबिट कार्डमुळे सर्वसामान्यांसाठी बैंकिंग सेवा अतिशय सुलभ झाली आहे. आता तुम्हाला कोणत्याही वस्तू किंवा सेवेसाठी पैसे भरताना रोख रक्कम बाळगावी लागणार नाही. फक्त कार्ड स्वाइप करा आणि तुमचे पेमेंट पूर्ण झाले. तुमच्या बँक खात्याशी लिंक केलेले कार्ड आणि तुम्हाला २४x७ पेमेंटची हमी देते. पैसे भरण्यासाठी तुमच्या बँक खात्यात पैसे असावेत, अशी अट आहे. पेमेंट प्रक्रियेतील सुरक्षितता आणि सोयीसाठी, या कार्डमध्ये अनेक प्रकारची माहिती आहे, जी तुम्हाला माहित असणे आवश्यक आहे. उदाहरणार्थ, तुमचे कार्ड कोणत्या कंपनीने जारी केले आहे, तुमच्या कार्डवरील १६ अंकी क्रमांकाचा अर्थ काय आहे, CVV म्हणजे काय इ. आम्ही तुम्हाला याबद्दल संपूर्ण माहिती देत आहोत.
तुम्ही ऑनलाइन पेमेंट करता तेव्हा या क्रमांकांच्या मदतीने पेमेंट सिस्टम तुम्हारता हे कार्ड कोणत्या नेटवर्क कंपनीकडून जारी करण्यात आले आहे हे शोधून काढते. यासोबतच हे नंबर तुम्हाला तुमच्या बँक खात्याची माहिती देतात. याशिवाय या क्रमांकांच्या मदतीने तुमच्या कार्डची सुरक्षाही सुनिश्चित केली जाते. हेच कारण आहे की कार्ड हरवले, तरी कोणीही तुमच्या कार्डमधून काहीही खर्च करू शकत नाही. पहिला अंक : १६ अंकी कोडमधील पहिला १ अंक हे कार्ड कोणत्या उद्योगाने
जारी केले आहे हे दर्शविते. याला ‘मेजर इंडस्ट्री आयडेंटिफायर’ (MII) म्हणतात.
वेगवेगळ्या उद्योगांसाठी ते वेगळे आहे. १. ISO आणि इतर उद्योग. २. एअरलाइन्स. ३. एअरलाइन्स आणि इतर उद्योग. ४. प्रवास आणि मनोरंजन. ५. बँकिंग आणि वित्त VISA. ६, बँकिंग आणि वित्त (मास्टरकार्ड). ७. बँकिंग आणि मर्चेंडाइजिंग. ८. पेट्रोलियम. ९. दूरसंचार आणि इतर उद्योग, पहिल्या ६ अंकांचा अर्थ : हे कार्ड कोणत्या कंपनीने जारी केले आहे हे पहिले ६ डिजिटल दाखवते. याला ‘इश्यूअर आयडेंटिफिकेशन नंबर’ (IIN) म्हणतात. १. मास्टरकार्ड = ५ Xxxx. २. व्हिसा XXXXX.
त्यानंतर, शेवटचा अंक वगळता, म्हणजे ७ व्या ते १५ व्या अंकापर्यंत, क्रमांक बँक खात्याशी जोडला जातो. हा बँक खाते क्रमांक नसून तो खात्याशीच जोडलेला क्रमांक आहे. तुम्हाला याची काळजी करण्याची गरज नाही. या क्रमांकावरून तुम्हाला तुमच्या खात्याची कोणतीही माहिती कोणत्याही व्यक्तीला मिळत नाही. हे कार्ड जारीकर्त्याद्वारे जारी केले जाते आणि हा एक अद्वितीय क्रमांक आहे. शेवटच्या अंकाचा अर्थ: कोणत्याही डेबिट कार्डच्या शेवटच्या अंकाच्या अर्थाला चेकसम अंक म्हणतात. तुमचे कार्ड वैध आहे की नाही हे शोधण्यासाठी हा अंक वापरला जातो. ऑनलाइन पेमेंट करताना तुम्हाला CVV नंबर देखील आवश्यक आहे. कार्डच्या मागील बाजूस छापलेला हा ३ अंकी क्रमांक आहे.
